Μοντεσσοριανή εκπαίδευση και αειφορία: η Πράσινη Κουλτούρα στην παιδική εμπειρία της ροής

Περίληψη

Η παρούσα εργασία διερευνά τη συμβατότητα και τη συνέργεια μεταξύ της Πράσινης Κουλτούρας και της Μοντεσσοριανής παιδαγωγικής στο πλαίσιο της προσχολικής αγωγής, αναδεικνύοντας τη δυνατότητα διαμόρφωσης βιώσιμων μαθησιακών περιβαλλόντων που ενισχύουν την αυτοκαθοδήγηση, την ενσυναίσθηση, την αυτονομία και τη συνειδητή σχέση των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον. Η Πράσινη Κουλτούρα, ως αξιακό και πολιτισμικό υπόβαθρο της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη, σε συνδυασμό με τις παιδοκεντρικές και βιωματικές αρχές της Μοντεσσοριανής φιλοσοφίας, συγκροτεί ένα ολιστικό παιδαγωγικό πλαίσιο που απαντά στις ανάγκες της σύγχρονης προσχολικής εκπαίδευσης. Κεντρικός άξονας της μελέτης αποτελεί η θεωρία της «ροής» του Mihaly Csikszentmihalyi, η οποία αξιοποιείται ως μεθοδολογικό εργαλείο για την ποιοτική αξιολόγηση της παιδικής ευημερίας και εμπλοκής κατά τη συμμετοχή σε περιβαλλοντικά προσανατολισμένες δραστηριότητες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε ιδιωτικό νηπιαγωγείο της Ρόδου και περιελάμβανε τη συμμετοχή 21 παιδιών σε οργανωμένες δραστηριότητες εντός και εκτός σχολικού χώρου, με τη χρήση φυσικών και ανακυκλώσιμων υλικών. Η μεθοδολογία βασίστηκε στην ποιοτική παρατήρηση, την αυθεντική αξιολόγηση και την ανάλυση portfolio, με στόχο την καταγραφή των στιγμών ροής μέσω συναισθηματικών και δημιουργικών εκδηλώσεων των παιδιών. Τα δεδομένα ανέδειξαν υψηλό βαθμό εσωτερικής κινητοποίησης, αισθητηριακής εμπλοκής και προσωπικής ικανοποίησης, υπογραμμίζοντας τη σημασία του περιβάλλοντος και της ανοιχτής παιδαγωγικής καθοδήγησης στην επίτευξη της ροής. Τα ευρήματα τεκμηριώνουν τη συμπληρωματικότητα των δύο προσεγγίσεων και τη δυναμική τους να λειτουργήσουν ως μετασχηματιστικό εργαλείο για την ενίσχυση της ποιότητας, της ευημερίας και της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης στην προσχολική εκπαίδευση.